Inwestowanie z dźwignią

Prawdopodobnie każdy inwestor prędzej czy później spotka się z terminem dźwigni finansowej i możliwością inwestowania z dźwignią finansową. Na czym więc polega inwestowanie z dźwignią? Jakie są potencjalne korzyści dźwigni oraz jakie ryzyka się z tym wiążą? Co to jest depozyt zabezpieczający oraz margin call? O tym w poniższym artykule.

Czym jest dźwignia finansowa?

Dźwignia finansowa, inaczej lewar, daje możliwość inwestowania bądź kontrolowania o wiele większych środków niż tych, które się w danej chwili posiada. W życiu codziennym najpopularniejszym lewarem jest kredyt, który daje możliwość finansowania o wiele większej inwestycji przy przykładowo posiadaniu 10 proc. lub 20 proc. własnych środków. Reszta środków jest pożyczana. Na rynku finansowym ten mechanizm działa nieco inaczej, ale jego rezultat jest bardzo podobny. Pozwala osiągać możliwe korzyści z całej  transakcji przy posiadaniu zaledwie ułamka własnych środków.

Inwestowanie z dźwignią

Inwestowanie z dźwignią finansową może być korzystne dla inwestora, ponieważ nie wymaga od niego ogromnego kapitału na samym początku, aby mógł zawierać transakcje na duże kwoty. Wiąże się to również z ryzykiem, ponieważ czym większa transakcja, tym zmiany na rynku mogą istotnie wpływać na stan całego konta i rezultat transakcji.

Dla przykładu omówimy sytuację na parze walutowej EUR/USD i dźwigni wynoszącej 1:30. Oznacza to, że inwestor może kontrolować pozycję o równowartości 30 000 euro, posiadając jedynie równowartość 1 000 euro. W momencie zawarcia takiej transakcji platforma transakcyjna automatycznie sprawdzi, czy dla otwarcia pozycji 0,3 lota na CFD na EUR/USD na koncie znajduje się przynajmniej 1000 euro. Kwota ta trafi pod depozyt zabezpieczający (margin), o którym więcej za chwilę.

Co daje inwestorowi dźwignia finansowa? 

Jeśli w wyniku inwestycji kurs CFD na EUR/USD wzrośnie, dając traderowi zysk w postaci 300 euro, to oznacza stopę zwrotu na poziomie 30 proc. z zainwestowanej kwoty 1000 euro. Gdyby nie dźwignia finansowa 1:30, to inwestor musiałby posiadać na rachunku 30 000 euro i ten sam możliwy zysk w postaci 300 euro oznaczałby stopę zwrotu równą 1 proc. Dzięki dźwigni stopy zwrotu z inwestycji mogą być wyższe przy jednocześnie mniejszym wkładzie własnym. Jest to jednak miecz obosieczny. W przypadku spadku kursu i wyniku na transakcji -300 euro, inwestor traci 30 proc. i z 1000 euro zostaje jedynie 700 euro.

Powyższy przykład dotyczy utrzymywania jedynie tylu środków na rachunku ile wynosi depozyt zabezpieczający, co w praktyce jest rzadkością. Traderzy zazwyczaj posiadają większe środki niż tylko tyle ile jest minimalnie wymagane, czyli np. zamiast 1000 euro na rachunku może znajdować się 5000 euro. Daje to wtedy większą elastyczność oraz możliwość otwierania transakcji na większej ilości rynków w tym samym czasie.

Depozyt zabezpieczający, a inwestowanie z dźwignią 

Wróćmy do depozytu zabezpieczającego, który jest nieodłącznym elementem, gdy wykorzystuje się inwestowanie z dźwignią finansową. Inna nazwa to margin. Aby kontrolować pozycję o wartości 30 000 euro z dźwignią 1:30 należy odłożyć 1000 euro. Czyli za pomocą 1000 euro możesz kontrolować 30 000 euro, a 1000 euro jest odłożone na depozyt zabezpieczający, margin, który został wniesiony, aby móc korzystać z dźwigni finansowej.

Często depozyt zabezpieczający wyrażony jest w procentach, co automatycznie pokazuje, z jakiej maksymalnej dźwigni można skorzystać. Jeśli wielkość wymaganego depozytu zabezpieczającego dla danego instrumentu wynosi 3,33 proc. oznacza to maksymalną możliwą dźwignię na poziomie 30:1. Dla 5 proc. oznaczać będzie to dźwignię 20:1, a dla 10 proc., 10:1. Zatem czym mniejszy procent zostanie pobrany pod depozyt zabezpieczający, tym z większej dźwigni można skorzystać i otworzyć większą transakcję i odwrotnie.

Co jeśli transakcja pójdzie w przeciwnym kierunku do zakładanej? 

Otóż w momencie, gdy depozyt zabezpieczający dla pozycji będzie się kurczyć będziesz mógł otrzymać informację o jego uzupełnieniu, czyli tzw. margin call. W przeciwnym razie, jeśli rynek nadal będzie poruszać się w złym kierunku, to transakcja ta zostanie zamknięta automatycznie. Stąd też, przy handlu z dźwignią finansową na wielu instrumentach i wielu rynkach należy zawsze kontrolować poziom depozytu zabezpieczającego, ponieważ jest on kluczowy dla utrzymania pozycji.

Kompleksowy przykład transakcji z dźwignią

Posiadasz konto w dolarach i możesz handlować na głównych parach walutowych z maksymalną dźwignią 30:1, co oznacza, że za każdego wniesionego dolara możesz obracać 30 dolarami. Wnosisz 1000 dolarów jako depozyt zabezpieczający. Oznacza to, że możesz początkowo maksymalnie otworzyć pozycję na 30 000 dolarów (1 000 dolarów x 30) na CFD na główne pary walutowe.

Z analizy, która została przeprowadzona wynika, że kurs EUR/USD może zacząć spadać. W praktyce oznacza to nastawienie na sprzedaż euro i kupno dolara. Postanawiasz przeznaczyć na ten cel 20 000 euro – to jest kwota transakcji przy kursie EUR/USD na poziomie 1,3000, czyli 1 euro to 1,30 dolara. Otwierając pozycję krótką to tak, jakbyś wydał 20 000 euro na zakup 26 000 dolarów przy wniesionym depozycie na poziomie 1000 dolarów. Oznacza to ,że efektywna dźwignia wynosi 26 000 dolarów / 1 000 dolarów depozytu zabezpieczającego, czyli 26:1. Jest to już prawie całe wykorzystanie depozytu zabezpieczającego.

Dla omawianej pozycji każdy 1 pips będzie miał wartość 2 dolarów. Zatem cały depozyt zabezpieczający zostałby osiągnięty przy zmianie kursu EUR/USD o 500 pipsów. Po pewnym czasie kurs EUR/USD spada do 1,2700. Zamykasz transakcję z zyskiem 300 pipsów, co przekłada się na 600 dolarów.

W klasycznym przeliczeniu sprzedałeś 20 000 euro i kupiłeś 26 000 dolarów przy kursie 1,30. W momencie spadku kursu do 1,27 odkupiłeś 20 000 euro, płacąc za nie 25 400 dolarów. Różnica 26 000 – 25 400 stanowi zysk. Dzięki dźwigni finansowej z zainwestowanych 1000 dolarów wygenerowałeś stopę zwrotu równą 60 proc. (600 dolarów). Gdyby nie dźwignia finansowa mógłbyś jedynie sprzedać 769,23 euro i kupić 1000 dolarów. Przy kursie 1,2700 możesz odkupić 769,23 euro za 976,92 dolara, co daje zysk 23 dolarów. Jest on zatem 26 razy mniejszy.

Należy pamiętać, że w przypadku zmiany kursu w odwrotną stronę, ponoszone straty są analogicznie powiększane poprzez zastosowanie mechanizmu dźwigni finansowej. Może to prowadzić do szybkiej utraty zainwestowanego kapitału.

Inwestowanie z dźwignią finansową – instrumenty

Zarówno inwestorzy początkujący, jak i doświadczeni traderzy mogą korzystać z dźwigni finansowej na kontraktach CFD na wszystkie klasy aktywów. Oznacza to, że handel z dźwignią finansową dostępny jest na CFD na pary walutowe, surowce, indeksy giełdowe, kryptowaluty, obligacje, ETF-y czy poszczególne akcje. Do najpopularniejszych instrumentów z dźwignią finansową należą główne pary walutowe, jak: EUR/USD, GBP/USD czy USD/JPY, z surowców i towarów np.: złoto (XAU/USD), ropa naftowa (OIL.WTI) czy kawa (COFFEE),  z indeksów giełdowych: DAX (DE30), S&P 500 (US500) czy NASDAQ 100 (US100), z kryptowalut np. Bitcoin (BITCOIN) czy Ethereum (ETHEREUM), zaś wśród CFD na akcje np. Facebook (FB.US), Amazon (AMZN.US) i wiele innych.

Inwestowanie z dźwignią – wady i zalety

Zalety dźwigni finansowej

Zwiększa kapitał 

Dźwignia finansowa zwiększa kapitał dostępny do inwestowania na różnych rynkach. Na przykład, przy dźwigni 30:1, efektywnie kontrolujesz 60 000 USD mając do dyspozycji tylko 2 000 USD. Oznacza to, że możesz przeznaczyć większe kwoty na różne pozycje w swoim portfelu. Jednak pamiętaj, że wiąże się to także z większym ryzykiem.

„Kredyt” bez odsetek 

Dźwignia finansowa jest porównywalna do kredytu udzielonego przez brokera w zamian za zastawienie depozytu zabezpieczającego, który pozwala na zajęcie większej pozycji na rynku. Jednakże, ten "kredyt" nie wiąże się z żadnymi zobowiązaniami w formie odsetek lub prowizji i można go wykorzystać w dowolny sposób podczas handlu.

Sposób na niską zmienność

Okresy niskiej zmienności mogą być szczególnie męczące dla traderów z powodu niewielkich zmian cen. Jednak dzięki transakcjom lewarowanym, inwestorzy mogą potencjalnie osiągać większe zyski nawet wtedy, gdy na rynku występuje niska zmienność. Wtedy nawet mała zmiana ceny czy kursu może oznaczać większą zmianę na rachunku inwestora.

Wady dźwigni finansowej

Zwiększone straty 

Największym ryzykiem podczas handlu z dźwignią jest to, że podobnie jak zyski, straty są również potęgowane, gdy rynek idzie w przeciwnym do zakładanego kierunku. Dźwignia finansowa może wymagać minimalnych nakładów kapitałowych, ale ponieważ wyniki handlowe opierają się na całkowitej wielkości pozycji, którą kontrolujesz, straty mogą być znaczne.

Margin Call

Jeśli straty przekraczają wykorzystany przez Ciebie depozyt zabezpieczający pojawia się wezwanie do uzupełnienia depozytu. Ponieważ dźwignia finansowa potęguje straty, zawsze będzie istniało ryzyko wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego, a w momencie braku nowych dostępnych środków na rachunku pozycje zostaną automatycznie zamknięte ze stratą.