Polityka banków centralnych

Z poniższej lekcji dowiesz się:

• Czym są banki centralne oraz jaka jest ich rola w systemie finansowym
• Które banki centralne są warte obserwowania
• Jak banki centralne mogą wpływać na rynki finansowe

Bank centralny to bank narodowy, który dostarcza szereg usług finanswych i bankowych dla rządu krajowego oraz systemu banków komercyjnych. Emituje również krajową walutę. Według definicji Europejskiego Banku Centralnego „bank centralny jest publiczną instytucją, która zarządza walutą kraju lub grupy krajów oraz kontroluje podaż pieniądza – a dosłownie ilość pieniędzy w obiegu. Głównym celem wielu banków centralnych jest stabilność cen. W niektórych krajach banki centralne mają również prawny obowiązek wspierania pełnego zatrudnienia.”

Warto również pamiętać, że bank centralny nie jest komercyjną instytucją. Osoba fizyczna nie może otworzyć w nim rachunku ani złożyć wniosku o kredyt, ponieważ jako publiczna instytucja bank nie jest motywowany przez osiąganie zysku.

Dlaczego banki centralne są takie ważne?

Należy zapamiętać kluczową kwestię – banki centralne są ważne nie tylko dla uczestników rynku, ale również dla całej gospodarki. Są odpowiedzialne za stabilność cen oraz mogą wspierać wzrost gospodarczy lub zatrudnienie.

Jeśli chodzi o rynki finansowe, to jako trader musisz pamiętać, że bank centralny kontroluje podaż pieniądza. Oznacza to, że polityka monetarna banku centralnego lub implementacja polityki fiskalnej przez ten bank, może mieć wpływ na kierunki ruchów na rynku walutowym.

Jednym z głównych narzędzi banku centralnego jest ustalanie stóp procentowych – znanych również jako koszt pieniądza. Gdy bank centralny zmienia swoje stopy, wpływa to na rynek stóp procentowych, ale także na rynek wymiany walut.

Spójrzmy na przykład. Wyobraźmy sobie, że Rezerwa Federalna (FED), czyli bank centralny Stanów Zjednoczonych widzi, że gospodarka radzi sobie nieźle, stopa bezrobocia jest na satysfakcjonującym, niskim poziomie, wzrost gospodarczy jest solidny, a inflacja wzrasta. W przypadku takiego scenariusza, FED prawdopodobnie podniósłby stopy procentowe, aby zapobiec zbyt szybkiemu wzrostowi cen. Wraz ze wzrostem stóp procentowych, kredyty stają się coraz droższe, więc mniej osób fizycznych oraz firm jest zainteresowanych zapożyczaniem się w bankach komercyjnych. Taki ruch pozwala na spowolnienie wzrostu inflacji.

Może nasunąć się pytanie, jaki jest wpływ takich decyzji na walutę danego kraju? Podczas gdy wyższe stopy sprawiają, że kredyty i pożyczki są droższe, depozyty będą generować wyższe zwroty, więc traderzy mogą być zainteresowani kupnem danej waluty w celu osiągnięcia wyższego zysku. Doprowadzi to do większego popytu na dolara, przez co waluta stanie się droższa. Spójrzmy na poniższy wykres przedstawiający reakcję EURUSD na decyzję FED w sprawie polityki monetarnej w grudniu 2016 roku.

Warto jednak pamiętać, że stopy procentowe to nie jedyne narzędzia w arsenale banków centralnych. Banki centralne ewoluowały i wiele nadzwyczajnych narzędzi polityki monetarnej zostało wprowadzonych po kryzysie finansowym z lat 2008/09. Bank centralny mógł kupować obligacje rządowe lub pożyczać prywatnym instytucjom pieniądze niezbędne do zwiększenia akcji kredytowej na rynku. Co więcej, mógł również kupować inne aktywa od banków komercyjnych w celu zapobiegnięcia ich bankructwa. FED zaimplementował takie narzędzia po kryzysie, co rozpoczęło długoletnią hossę na Wall Street.

Jak widać, banki centralne należą do najważniejszych uczestników rynku, poprzez co mogą one wpływać na krótkoterminowe, jak i długoterminowe trendy. Jednakże, niektóre instytucje mają większy wpływ od innych. Spójrzmy, które banki centralne należy bacznie obserwować.

Najważniejsze banki centralne

Istnieją cztery banki centralne, których decyzje mogą mieć znaczący wpływ na rynki finansowe.

• Rezerwa Federalna – Rezerwa Federalna jest bankiem centralnym Stanów Zjednoczonych. Federalny Komitet do spraw Operacji Otwartego Rynku (FOMC) jest odpowiedzialny za operacje otwartego rynku, które są kluczowe dla rynków finansowych. FOMC spotyka się regularnie osiem razy w ciągu roku. W trakcie tych spotkań Komitet omawia kondycję gospodarczą i finansową, określa odpowiednie podejście do polityki monetarnej, a także ocenia ryzyka dla jego długoterminowych celów dotyczących stabilności cen oraz trwałego wzrostu gospodarczego. FOMC spotyka się dwa razy na kwartał, a ostatnie spotkanie w trakcie każdego kwartału połączone jest z konferencją prasową oraz publikacją prognoz makroekonomicznych. Prezesem FED jest obecnie Jerome Powell, którego wystąpienia mają podobny wpływ na rynki, co podwyżka czy cięcie stóp procentowych. Mimo to, warto również słuchać innych osób z Komisji ustalającej politykę monetarną, jako że decyzje FOMC są oparte na porozumieniu wypracowanym przez jej członków.
• Europejski Bank Centralny – Europejski Bank Centralny (EBC) jest bankiem centralnym strefy euro. Obejmuje obecnie 19 krajów. Głównym zadaniem EBC jest utrzymanie stabilności cen w strefie euro oraz utrzymanie zdolności nabywczej wspólnej waluty. Rada Prezesów jest głównym organem decyzyjnym banku. Składa się z 6 członków zarządu oraz prezesów banków centralnych 19 krajów należących do strefy euro. Rada Prezesów spotyka się co sześć tygodni w celu omówienia polityki monetarnej. Każde spotkanie jest zakończone konferencją prasową Prezesa. Bank jest obecnie prowadzony przez Mario Draghiego, który znany jest z zakończenia kryzysu w strefie euro, wcześniej wygłaszając słynne oświadczenie, że „EBC zrobi wszystko co w jego mocy aby ochronić euro”.
• Bank Japonii – Jak sama nazwa wskazuje, Bank Japonii (BoJ) jest centralnym bankiem Japonii. Głównym celem BoJ jest utrzymanie stabilności cen, choć warto w tym miejscu zaznaczyć, że japońska gospodarka znajduje się w tarapatach od lat 90. Stopa wzrostu kraju jest w okolicach zera, podczas gdy inflacja pozostaje bardzo płaska, a czasem popada nawet w deflację. To dlatego Bank Japonii wprowadził najbardziej nietypowe środki wśród banków centralnych, w tym ujemne stopy procentowe. Bank Japonii spotyka się 8 razy w ciągu roku by decydować o kierunku polityki monetarnej. Prezesem banku centralnego jest Haruhiko Kuroda, który pojawia się na konferencji prasowej po każdej decyzji dotyczącej polityki monetarnej.
• Bank Anglii – Wbrew temu co sugeruje nazwa, Bank Anglii (BoE) jest bankiem centralnym całej Wielkiej Brytanii, a nie tylko jednego królestwa wchodzącego w jej skład. Jego głównym celem jest utrzymanie stabilności cen, jednak po głosowaniu w sprawie Brexitu, BoE zmodyfikowało swoją misję, by wspierać również wzrost gospodarczy. Choć nie jest to zasada formalna, Bank Anglii podkreślił, że będzie wspierać gospodarkę podczas okresu wyjścia z Unii Europejskiej. Decyzje dotyczące polityki monetarnej są podejmowane przez Komitet Polityki Monetarnej (MPC), który spotyka się osiem razy do roku. Techniczne aspekty decyzji BoE są podobne do FED – prezes bierze udział w konferencji prasowej tylko po czterech decyzjach. Jednakże, jest jedna dosyć duża istotna różnica. Bank Anglii publikuje minutki z ostatniego spotkania (jest to dokument opisujący dyskusję która miała miejsce w trakcie spotkania – dostarcza dodatkowego wglądu na kierunek polityki monetarnej) wraz z decyzją. FED publikuje swoje dokumenty trzy tygodnie po spotkaniu. Aktualnie prezesem BoE jest Mark Carney, który ustąpi gdy tylko proces Brexitu zostanie doprowadzony do końca.

Jastrzębie vs gołębie

Różni ludzie mają różne opinie, wobec czego nie jest dużą niespodzianką, iż osoby pracujące w bankach centralnych mogą mieć różny pogląd na gospodarkę oraz politykę monetarną. Wśród bankierów centralnych decydujących o polityce monetarnej, możemy wyróżnić dwie grupy – jastrzębie i gołębie.

• Jastrzębie – Jastrzębie to członkowie banku centralnego, których priorytetem jest utrzymanie niskiej inflacji. Tacy bankierzy wolą wyższe stopy procentowe oraz bardziej rozważną politykę stóp procentowych w celu utrzymania inflacji w pewnych ryzach. Mniej również martwią się ogólnym stanem gospodarki.
• Gołębie – Gołębie to twórcy polityki monetarnej, którzy są w stanie tolerować wyższą inflację w celu przyspieszenia wzrostu gospodarczego oraz wsparcia zatrudnienia. Preferują oni niskie stopy procentowe.

Jak widać, są dwa sposoby na opisanie podejścia banku centralnego do polityki monetarnej. Jeśli słyszysz, że bank centralny jest jastrzębi, oznacza to, że chce zwiększyć stopy procentowe lub ma bycze spojrzenie na gospodarkę. Dla przykładu jastrzębi FED sygnalizowałby podwyżkę stóp procentowych, co doprowadziłoby do potencjalnie silniejszego dolara. Z drugiej strony, gołębi bank centralny zazwyczaj ma negatywny wpływ na walutę, ponieważ woli prowadzić do luźniejszej polityki monetarnej wspierającej wzrost gospodarczy oraz rynek pracy.

Sprawdź nasze webinary

Zobacz jakie kursy i spotkania są dostępne w XTB.

Sprawdź

Najbardziej wpływowi gracze rynkowi

Jak widać, banki centralne można określić jako najbardziej wpływowych uczestników rynku. Ich decyzje – a nawet pojedyncze oświadczenie jednego z członków – mogą mieć znaczący wpływ nie tylko na waluty, ale również na giełdy, czy rynki obligacji. To dlatego ostrożny trader powinien uważnie monitorować wszystko, co jest powiązane z decyzjami w sprawie polityki monetarnej oraz wszelkie decyzje banków centralnych.