Inwestowanie w surowce

Wstęp

Handel na rynku surowców jest ciekawym i specyficznym rodzajem inwestycji, który pod wieloma względami przypomina handel akcjami. Zarówno rynek akcji, jak i rynek surowców są ze sobą ściśle powiązane, a wiadomości dotyczące rynku surowców mogą także pomóc inwestorom indywidualnym w zarabianiu większych pieniędzy na rynku akcji. Na rynku surowców, w przeciwieństwie do giełdy, gdzie głównym przedmiotem obrotu są akcje poszczególnych spółek, inwestorzy koncentrują się na surowcach takich jak na przykład metale szlachetne czy przemysłowe. Jeśli chodzi o podobieństwa, zarówno akcje, jak i surowce są przedmiotem obrotu na giełdach, a ich ceny podlegają okresowym wahaniom, co starają się wykorzystać zarówno inwestorzy długoterminowi, jak i traderzy otwierający jedynie pozycje krótkoterminowe.

Krótki rys historyczny rynku surowców

Rynek surowców jest jednym z najstarszych przykładów rynków finansowych. Z historycznego punktu widzenia, handel surowcami sięga czasów starożytnych.  Na początku historii ludzie wymieniali towar za towar (tzw. barter). Później, około 4500 r. p.n.e. w ówczesnym Sumerze (obecnie terytorium Iraku) pojawił się pierwszy prymitywny pieniądz. Ludzie wymieniali gliniane tabliczki w zamian za towary. Na przestrzeni kolejnych wieków handel towarami stopniowo ewoluował, ale punktem zwrotnym było powstanie Chicago Board of Trade (CBOT) w 1848 roku. Następnie, w 2007 roku CBOT połączyła się z Chicago Mercantile Exchange (CME), tworząc w ten sposób CME Group. Obecnie jest to jeden z najpopularniejszych rynków wymiany, wybierany zarówno przez inwestorów indywidualnych, duże instytucje finansowe, jak i spekulantów.

Kolejną ważną instytucją w świecie handlu surowcami jest New York Board of Trade (NYBOT). Giełda ta została założona w 1870 roku pod nazwą New York Cotton Exchange. W 2004 r. NYBOT połączyła się z Coffee, Sugar and Cocoa Exchange (CSCE), a w 2006 r. stała się częścią Intercontinental Exchange (ICE). Obecnie NYBOT zajmuje się głównie kontraktami terminowymi i opcjami na surowce fizyczne, takie jak kakao, kawa, bawełna, cukier i sok pomarańczowy. Giełda zajmuje się również obrotem walutami, kontraktami na stopy procentowe czy indeksy. Dzięki temu producenci oraz nabywcy poszczególnych klas surowców mają możliwość wcześniejszego zamrożenia cen, aby zabezpieczyć się w ten sposób przed nieprzewidzianymi wahaniami lub brakami w produkcji.

Jeśli chodzi o inne liczące się giełdy, w 1872 r. została założona New York Mercantile Exchange (NYMEX) i na samym początku skupiała się na handlu nabiałem. W 1994 r. po tym jak NYMEX połączyła się z Commodity Exchange (COMEX), powstała największa na świecie fizyczna giełda towarowa tamtych czasów. Następnie, giełda ta połączyła się w 2008 roku ze znajdującą się w Chicago CME Group. Z kolei w Europie większość transakcji rynku surowców zawierana jest na London International Financial Futures and Options Exchange (LIFFE) oraz London Metal Exchange, natomiast w Azji głównym graczem pozostaje Tokyo Commodity Exchange.

Parkiet NYMEX. Źródło: jp.reuters

Co oznacza termin "surowce"?

Zanim zagłębimy się w świat handlu surowcami, konieczne jest wyjaśnienie, co właściwie kryje się za tym zwrotem. Surowiec jest podstawowym dobrem fizycznym, często wykorzystywanym do produkcji innych towarów lub świadczenia określonych usług. Kategoria surowców obejmuje produkty rolne, rudy mineralne i paliwa kopalne - są to w zasadzie wszystkie rodzaje zasobów naturalnych wykorzystywanych w naszym codziennym życiu. Aby dany surowiec mógł być przedmiotem obrotu na giełdzie, musi podlegać on wymianie i być standaryzowany z innym surowcem tego samego rodzaju i gatunku. Dlatego nie ma znaczenia, gdzie lub przez kogo dany surowiec został wyprodukowany, ponieważ dwie jednakowe jednostki tego samego surowca powinny mieć mniej więcej taką samą jakość i cenę. Tak więc niezależnie od tego, czy 1 uncja złota została wydobyta w USA, Rosji czy RPA, będzie miała ona taką samą wartość. W przeszłości handel surowcami odbywał się fizycznie, podczas gdy dziś większość transakcji surowcowych odbywa się online.

Jeśli chcesz rozpocząć inwestowanie w popularne surowce online - XTB to dobry wybór! W naszej ofercie znajdziesz kontrakty CFD na szeroką gamę surowców - w tym złoto, ropę naftową, gaz ziemny, kawę, a nawet miedź czy pallad! Więcej o handlu złotem dowiesz się z naszego artykułu zatytułowanego "Handel złotem - Jak rozpocząć handel złotem online?".

Różne kategorie rynku surowców

Inwestorzy zazwyczaj dzielą surowce na dwie grupy. Pierwsza z nich to "twarde surowce" (ang. hard commodities) zawierająca w sobie metale lub zasoby energetyczne, które muszą być wydobywane lub ekstrahowane z zasobów naturalnych. Do tej kategorii zalicza się m.in. rudy żelaza, ropę naftową i metale szlachetne. Surowce zaliczane do tej grupy mają zazwyczaj długi okres przydatności do spożycia. Druga kategoria to "surowce miękkie" (ang. soft commodities) i składa się ona głównie z produktów rolnych, takich jak pszenica, kukurydza, kawa, bawełna lub zwierząt gospodarskich, takich jak świnie czy bydło. Towary miękkie charakteryzują się sezonowością i łatwo ulegają zepsuciu. 

Inną powszechnie stosowaną klasyfikacją surowców jest podział na 4 grupy:

• Rolne - kakao, cukier, bawełna, kawa, itp.
• Energetyczne - produkty ropopochodne takie jak ropa naftowa i gaz ziemny
• Metale - metale szlachetne takie jak złoto, srebro i platyna, ale także metale nieszlachetne, takie jak miedź, żelazo, itp.
• Zwierzęta gospodarskie - żywe bydło, trzoda chlewna oraz produkty odzwierzęce

źródło: XTB

Istnieje długa lista różnych surowców będących przedmiotem handlu giełdowego, jednak inwestorzy, zwłaszcza początkujący, powinni skupić się na najbardziej płynnych rynkach, ponieważ wybór ten ma wpływ na łatwość otwierania i zamykania transakcji. Innymi słowy, płynność odzwierciedla to, jak wiele podmiotów jest chętnych do kupna bądź sprzedaży danego surowca w danym momencie oraz czy transakcje mogą być łatwo przeprowadzone.

Poniżej znajduje się lista najaktywniej handlowanych surowców według danych Futures Industry Association (FIA):

• Ropa naftowa WTI
• Ropa naftowa Brent
• Gaz ziemny
• Soja
• Kukurydza
• Złoto
• Miedź
• Srebro

Charakterystyka obrotu surowcami

Ceny surowców nieustannie się zmieniają ze względu na wahania w poziomach popytu i podaży, zarówno na szczeblu gospodarek poszczególnych krajów, jak i na całym świecie. Susza może doprowadzić do wzrostu cen zboża, podczas gdy napięcia geopolityczne na Bliskim Wschodzie mogą spowodować wzrost cen ropy naftowej. Inne czynniki, które wpływają na ceny surowców to między innymi: zmiany kursów walut, dynamika globalnego wzrostu gospodarczego, klęski żywiołowe czy koszty transportu i magazynowania.

Procentowa zmiana wyceny poszczególnych towarów pomiędzy styczniem i kwietniem 2020 roku. Źródło: Bloomberg

Dlatego też traderzy handlujący na rynku surowców starają się wykorzystać aktualne trendy w popycie i podaży oraz inne wyżej wymienione czynniki w celu generowania zysków. Z kolei inna grupa inwestorów wchodzi na ten rynek, aby zdywersyfikować swoje portfele poprzez dodanie różnych klas aktywów i w ten sposób zmniejszyć własną ekspozycję na rynek akcji. Część uczestników tego rynku postrzega surowce jako sposób na ochronę kapitału przed inflacją, ponieważ jak wskazuje historia, surowce, jako klasa aktywów, dobrze radziły sobie w środowisku rosnących cen i niskich stóp procentowych.

Większość inwestycji w surowce polega na kupnie i sprzedaży kontraktów terminowych opartych na cenie instrumentu bazowego jakim jest fizyczny surowiec, chociaż handel fizyczny oraz handel instrumentami pochodnymi również są powszechne.

Po przeprowadzeniu analizy rynku, inwestorzy wykorzystują kontrakty do zajęcia pozycji zgodnie z własnymi poglądami na temat przyszłej wartości danego surowca. Jeśli uważają, że cena wzrośnie, kupują futures, czyli zajmują długą pozycję. Jeśli ich zdaniem cena towaru spadnie w przyszłości, wtedy sprzedają futures, czyli zajmują krótką pozycję. W trakcie tygodnia roboczego traderzy mogą inwestować w surowce prawie 24 godziny na dobę.

Dowiedz się więcej na temat krótkiej sprzedaży dzięki lekturze artykułu: Krótka sprzedaż z XTB

Jak inwestować w surowce za pomocą XTB?

Obecnie inwestorzy mogą handlować na rynku surowców na wiele sposobów, od tradycyjnego inwestowania w fizyczną formę danego surowca po handel kontraktami terminowymi lub opcjami. Jednak najbardziej popularnym sposobem inwestowania na rynku surowców są instrumenty CFD (ang. Contracts for Difference) i ETF (ang. Exchange traded funds). CFD to instrument pochodny, który jest uważany za efektywny sposób handlu popularnymi surowcami ze względu na dostęp do dźwigni finansowej. Umożliwia ona inwestorowi wykorzystanie mniejszego kapitału do uzyskania większej ekspozycji na instrument bazowy (co wiąże się jednak z ryzykiem szybszej utraty kapitału). Dzięki CFD inwestorzy mogą czerpać zyski z rynku utrzymującego zarówno trend spadkowych, jak i wzrostowych. Za pośrednictwem XTB inwestorzy mają dostęp do szerokiego wachlarza kontraktów CFD, w tym na surowce rolne (np. CORN, SOYBEAN), surowce energetyczne (np. OIL, NATGAS), metale przemysłowe (np. COPPER, ALUMINIUM), metale szlachetne (np. GOLD, SILVER) i wiele innych.

Również wszelkiej rodzaju ETF-y umożliwiają inwestorom uzyskanie ekspozycji na niektóre surowce, np. złoto, srebro, metale przemysłowe czy gaz ziemny. Poza tym, inwestorzy mogą również szukać pośredniej ekspozycji na rynek surowców. Inwestowanie w akcje, których ceny są silnie uzależnione od niektórych surowców, to kolejny sposób na stworzenie zdywersyfikowanego portfela inwestycyjnego. Przykładowo, spółki wydobywające miedź opierają się na wydobyciu tego metalu, co oznacza, że ich akcje są dodatnio i znacząco skorelowane z cenami miedzi. Ten sam schemat można zastosować do innych towarów (np. spółek wydobywających złoto czy producentów ropy naftowej). Warto zaznaczyć, że takie rozwiązanie może mieć istotną przewagę nad bezpośrednim inwestowaniem w surowce, gdyż niektóre spółki mogą również wypłacać dywidendę. Kluczowe aspekty inwestowania w spółki dywidendowe omówiliśmy w artykule "Inwestowanie w spółki dywidendowe".

Nasz skaner ETF może okazać się pomocny przy poszukiwaniu ETF-ów rynku towarowego. Źródło: xStation 5

Należy jednak pamiętać, aby przed dokonaniem jakiejkolwiek transakcji dokładnie przeanalizować wykresy cenowe interesujących nas surowców oraz zbadać ich fundamenty. Rynek surowców jest bardzo zmienny, co często prowadzi do gwałtownych ruchów cen, które mogą przynieść zarówno wysokie zyski, jak i dotkliwe straty, dlatego też inwestorzy muszą posiadać odpowiednio wysoką tolerancję na ryzyko. Ponadto, surowce powinny być tylko częścią całego portfela inwestycyjnego.

Popyt na ropę gwałtownie spadł już w marcu 2020 roku, kiedy rozpoczęła się pandemia. Spadki pogłębiły się w kwietniu 2020 r., kiedy to nadpodaż ropy naftowej doprowadziła do bezprecedensowego załamania się cen surowca, zmuszając cenę kontraktów terminowych na ropę West Texas Intermediate (WTI) do gwałtownego spadku z 18 USD za baryłkę do około -37 USD za baryłkę.  Dla porównania złoto (niebieski wykres) również gwałtownie potaniało w marcu 2020 r., jednak już w kwietniu tego samego roku zdołało odzyskać równowagę. To pokazuje, że rynek towarowy może być czasami zmienny. 

Należy mieć na uwadze, że przedstawione dane odnoszą się do przeszłości i nie są wiarygodnym wskaźnikiem przyszłych wyników. Źródło: xStation 5